Ο «ανθεκτικός» Σαμαράς και οι Eυρωπαίοι ηγέτες

Εντονη πίεση και σκληρή κριτική του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος
στον αρχηγό της Ν.Δ.

26-6-2011

Του Γιωργου Π. Τερζη

Είναι ίσως από τις ελάχιστες φορές στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Eνωσης που τα φώτα των προβολέων έπεσαν τόσο πολύ σε συνεδρίαση του, κεντροδεξιού, Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) όσο σε αυτήν την τελευταία. Κεντρικό θέμα, η ελληνική κρίση. Στο κτίριο, όμως, της βελγικής Βασιλικής Ακαδημίας, όπου συνεδρίαζε το ΕΛΚ, το ζητούμενο δεν ήταν το νέο πρόγραμμα σταθερότητας της ελληνικής οικονομίας ή το νέο πακέτο βοήθειας, αλλά η «ακατανόητη» για τους Eυρωπαίους εταίρους στάση του κ. Αντ. Σαμαρά. Στριμωγμένος εξ αρχής στη «γωνία» του τραπεζιού (σ. σ. εκεί τον είχαν τοποθετήσει οι διοργανωτές), ο κ. Σαμαράς δεν είχε αμφιβολία ούτε για τη στάση των Eυρωπαίων ούτε για τη στρατηγική που ο ίδιος θα ακολουθούσε. «Στόχος όλων ήταν να επαναφέρουν στην τάξη έναν πολιτικό που δεν είναι ηγέτης χώρας, αλλά οι αποφάσεις του ίσως είναι εξίσου σημαντικές με αυτές του κ. Παπανδρέου», αναφέρει χαρακτηριστικά ο «Εκόνομιστ». Ο κ. Σαμαράς αρνείται να υποστηρίξει το πρόγραμμα περικοπών, αφήνοντας τον Παπανδρέου με μία ανησυχητικά οριακή πλειοψηφία, συνεχίζει η ανάλυση της βρετανικής επιθεώρησης, που αποτυπώνει την αγωνία των Eυρωπαίων ηγετών αλλά και τον βαθμό πίεσης προς τον κ. Σαμαρά. Ο κ. Σαμαράς ανέπτυξε πολιτικά αλλά και οικονομικά επιχειρήματα για να πείσει τους συνομιλητές του, επιμένοντας ότι η ακολουθούμενη πολιτική επιδεινώνει την ύφεση και, συνεπώς, εκτροχιάζει κάθε προσπάθεια ελέγχου ελλειμμάτων και χρέους.

Eπεισε; Μάλλον όχι. Το αναγνώρισε ο ίδιος («οι περισσότεροι επέμειναν στις δικές τους απόψεις», είπε), προκύπτει εμφανώς και από τις δηλώσεις των συνομιλητών του. Η δήλωση του κ. Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ ότι «θα πρέπει να χαίρεται ο κ. Σαμαράς που δεν ήμουν στη σύνοδο του ΕΛΚ...» είναι και πρωτοφανής και ενδεικτική του κλίματος που επικρατεί. Στην κατά τα άλλα «εορταστική σύνοδο» για τα 35χρονα του ΕΛΚ, τα «αίματα άναψαν». Ο «Εκόνομιστ» κάνει λόγο για «σφυροκόπημα» ανάλογο αυτού που δέχθηκε ο κ. Ευ. Βενιζέλος, μερικές ημέρες νωρίτερα στο Γιούρογκρουπ.

«Με όσα λες, θα γίνεις πρωθυπουργός μιας χώρας το νόμισμα της οποίας θα αξίζει όσο το χαρτί», φέρεται να είπε ηγέτης σκανδιναβικής χώρας στον κ. Σαμαρά, ο οποίος επανέλαβε, και δημοσίως, τη θέση του υπέρ του ελέγχου χρέους και ελλειμμάτων και επεσήμανε, υπαινικτικά, πως η βιωσιμότητα του χρέους δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα. «Δεν κρίνεται μόνο η τύχη της Ελλάδας...», ανέφερε.
Με την έκθεση της τρόικας από τις 7 Ιουνίου να χαρακτηρίζει μη ρεαλιστικό το πρόγραμμα της Ν.Δ. για μείωση των φορολογικών συντελεστών και τους Eυρωπαίους να διαμηνύουν προκαταβολικά ότι δεν υπάρχει εναλλακτικό σχέδιο, τα περιθώρια συμφωνίας ήταν περιορισμένα. «Απευθύνω έκκληση στην αξιωματική αντιπολίτευση να αναλάβει τις ευθύνες της», υποστήριξε, φανερά εκνευρισμένη, η κ. Aγκελα Μέρκελ, προβάλλοντας τα παραδείγματα της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας. Η Γερμανίδα καγκελάριος, μαζί με τους κ. M. Μπαρόζο και Χ. Β. Ρομπέι και τον Φινλανδό πρωθυπουργό Γ. Κατάινεν ήταν αυτοί που σήκωσαν το κύριο βάρος της διαλεκτικής με τον κ. Σαμαρά. Συχνά, σε υψηλούς τόνους. Δεν μπορεί εσύ να μην υποστηρίζεις ένα πρόγραμμα βοήθειας για την Ελλάδα που στηρίζουν όλα τα κράτη-μέλη, φέρεται να ανέφερε ο κ. Μπαρόζο, εξηγώντας ότι η στάση της Ν.Δ. δεν επιτρέπει να διαμορφωθεί η κατάλληλη νοοτροπία στο εσωτερικό της χώρας για την αντιμετώπιση της κρίσης.

«Δεν συμφώνησαν ούτε καν συνέκλιναν... αλλά γεγονός είναι ότι αναγνώρισαν ως αναγκαία τη συνύπαρξη μαζί του», εκτιμούσε στέλεχος με διπλωματική εμπειρία. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πιέσεις θα αποκλιμακωθούν.  Το ΕΛΚ έχει ζητήσει, ήδη, από τον κ. Σαμαρά να ενημερώσει τους ευρωβουλευτές -κάποιοι εξ αυτών ζητούν ακόμη και αποβολή της Ν. Δ. από την ομάδα- σε ειδική συνεδρίαση, στις 29 Ιουνίου ή στις 6 Ιουλίου.

Στον σχεδιασμό του κ. Σαμαρά, η τοποθέτησή του στη «γωνία» του ΕΛΚ ενδεχομένως να έχει, επί του παρόντος, μικρή σημασία. «Κριτής όλων μας είναι ο ελληνικός λαός», ήταν η κατάληξη της δήλωσής του. Και με αυτήν την «κρίση» μοιάζει πλέον να φλερτάρει. Στη Συγγρού θεωρούν ότι η εμμονή στο «όχι» και η ανθεκτικότητα του κ. Σαμαρά στις πιέσεις είναι ευθέως ανάλογη των δημοσκοπικών ποσοστών της Ν.Δ.

Οι δύο πόλοι της στρατηγικής

Πρόωρες εκλογές ή ακόμη και εσωκομματικές περιπέτειες. Μεταξύ αυτών των δύο πόλων διαμορφώνεται η στρατηγική της Ν. Δ. εν όψει των κρίσιμων ψηφοφοριών στη Βουλή για Μεσοπρόθεσμο και εφαρμοστικό νόμο. Η εικόνα αποσύνθεσης που παρουσιάζει η Kοινοβουλευτική Oμάδα του ΠΑΣΟΚ και το ενδεχόμενο να μη συμπληρώνεται ο μαγικός αριθμός των 151 βουλευτών κινητοποιούν τη Ν. Δ., στελέχη της οποίας δεν αποκλείουν προσφυγή στις κάλπες.

Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο μικρός έστω κίνδυνος απόρριψης του Mεσοπροθέσμου και άρα ενδεχόμενης μη καταβολής της δόσης των 12 δισ. ευρώ προς την Ελλάδα δεν αποκλείεται να οδηγήσει γαλάζιους... στο απονεννοημένο της υπερψήφισης. Προ ημερών, ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης είχε απαντήσει -στο υποθετικό ερώτημα- πως αν η έγκριση του Mεσοπρόθεσμου και άρα η μη χρεοκοπία εξαρτιόταν από τη δική του ψήφο, θα υπερψήφιζε. Ανοιχτό το τι θα πράξουν έχουν αφήσει, κατά το παρελθόν, τόσο ο κ. Σωτήρης Χατζηγάκης (σ. σ. είχε ζητήσει σύγκληση της Κ. Ο. προκειμένου να συζητηθεί η στάση του κόμματος) όσο και η κ. Eλσα Παπαδημητρίου, που δήλωσε ότι θα ψηφίσει κατά συνείδηση, ενώ τη σιγή, μετά το άρθρο του στην «Κ» υπέρ της συναίνεσης, επιλέγει ο Κ. Χατζηδάκης.